การปฐมพยาบาลสุนัข เบื้องต้น

อุบัติเหตุหรือความเจ็บไข้ได้ป่วยมักเกิดขึ้นได้เสมอ ผู้เลี้ยงจึงควรเรียนรู้วิธีปฐมพยาบาลเพื่อช่วยชีวิตสุนัข ก่อนที่จะนำไปหาสัตวแพทย์ อุบัติเหตุที่เกิดขึ้นกับสุนัขบ่อยๆ ได้แก่ ถูกรถชน ก้างปลาหรือเศษกระดูกตำเหงือกตำปาก กินยาเบื่อ ยาพิษ ถูกแมลงต่อย ถูกไฟฟ้าช็อต รวมถึงความเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ ที่พบเห็นประจำ คือ เป็นไข้ ซึม เบื่ออาหาร อาเจียน ท้องเสีย ท้องร่วง ฯลฯ

ในที่นี้ ... จะขอยกมาแค่วิธีการปฐมพยาบาลสุนัขที่ ถูกรถชน,  การทำแผล และการปฐมพยาบาลที่เกิดจากการคลั่งของสุนัขมาให้อ่านก่อน .... ส่วนการปฐมพยาบาลเรื่องอื่นๆ จะนำมากล่าวในโพสต่อๆ ไป ....

ถูกรถชน อุบัติเหตุสุนัขถูกรถชนพบได้บ่อยๆ ทำให้เกิดบาดเจ็บตั้งแต่ ถลอก ช้ำ จนถึงกระดูกหัก ขาหัก กล้ามเนื้อฉีกขาด ตับแตก ซึ่งก็แล้วแต่ชนิดของรถที่ชนและความเร็วของรถ

เมื่อสุนัขถูกรถชนหรือทับ สุนัขจะมีความเจ็บปวดมาก อาจถึงกับช็อค ซึ่งจะทำให้ไม่รับรู้กับสิ่งแวดล้อม จะดิ้นรน ร้องข่วน และกัดคนที่อยู่ใกล้ทุกคนแม้แต่เจ้าของผู้ใกล้ชิด ดังนั้นเมื่อประสบเหตุดังกล่าว ผู้ที่ต้องเข้าไปช่วยเหลือจะต้องระมัดระวัง จับต้องช้าๆ และเบาๆ นุ่มนวล เพื่อทำให้สุนัขสงบ แล้วทำการมัดปากป้องกันการกัด ห้ามเลือดหรือเข้าเฝือกชั่วคราว ถ้าสุนัขช็อคก็ควรกำจัดสาเหตุและทำการป้องกันการช็อค การตรวจดูว่าสุนัขกระดูกหักหรือไม่ จะทราบได้จากเมื่อคลำจับตรงกระดูกหักสุนัขจะร้องแสดงความเจ็บปวด ถ้ามีเลือดไหลให้ห้ามเลือด ใช้ผ้าคลุมตัวสุนัขให้อบอุ่น อย่าขยับเขยื้อนสุนัขโดยไม่จำเป็น แต่ถ้าจำเป็นต้องอุ้มเพราะสุนัขอยู่กลางถนน หรือเพื่อนำไปส่งหมอ การอุ้มต้องอุ้มให้แขนทั้งสองข้างอยู่ระหว่างขาสุนัขทั้งสี่ขาพร้อมๆ กัน ให้หลังตรง หัวและคอไม่ตก ถ้าสุนัขขนาดใหญ่ ควรใช้ผ้าผืนใหญ่ปูแล้วใช้คนสองคนจับมุมผ้ายก หรือใช้แผ่นไม้แข็งรองตัวแล้วยกแผ่นไม้

การทำแผล บาดแผลเกิดขึ้นได้ด้วยสาเหตุร้อยแปดพันประการ ที่พบบ่อย คือ ถูกของมีคมบาด กัดกัน ถูกทำร้ายจากคน จะเป็นแผลด้วยสาเหตุใด หรือแผลเล็กใหญ่แค่ไหน การทำแผลเหมือนกันคือ ทำการห้ามเลือดให้หยุดออกตามวิธี ทำความสะอาดบาดแผลโดยการตัดขนรอบๆ บาดแผลออก เพื่อให้เห็นแผลได้ชัดเจน แล้วล้างบาดแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำสบู่ ตรวจดูว่ามีสิ่งแปลกปลอมหลงเหลืออยู่ในบาดแผลหรือไม่ เช่น พวกเศษแก้ว กรวด หิน ดิน ทราย ถ้ามีให้เอาออกให้หมด ใช้ผ้าสะอาดซับแผลให้แห้ง อาจใช้ยาฆ่าเชื้อโรคหรือแอลกอฮอล์เช็ดแผลอีกครั้งก่อนใส่ยาสำหรับแผลสด เช่น ทิงเจอร์ไอโอดีนหรือยาแดง ถ้าแผลลึกอย่าใช้สำลีชุบทิงเจอร์ไอโอดีนจนชุ่มยัดแผล เพราะจะทำให้แผลไหม้ และอย่าใช้ยาที่เป็นพิษใส่แผล เพราะสุนัขชอบเลียแผล อาจทำให้สุนัขได้รับอันตราย เมื่อใส่ยาแล้วให้ใช้ผ้าก๊อชที่สะอาดปิดปากแผล และปิดทับด้วยปลาสเตอร์ชนิดเหนียวเพื่อป้องกันผ้าก๊อชหลุด แผลจะได้สะอาดอยู่เสมอ หลังจากนั้นก็ให้รีบส่งสัตวแพทย์หรือรักษาต่อไป

คลั่ง อาการของโรคนี้เกิดแก่สุนัขที่ดูสมบูรณ์ โดยมันจะเห่าหรือหอนดัง เร็ว วิ่งพล่านไปมา ชนสิ่งของที่ขวางหน้า อาจกระโดดออกจากประตู หน้าต่าง หรือวิ่งไปอย่างบ้าคลั่ง กัดทุกสิ่งที่ขวางหน้า อาการคลั่งเหล่านี้ไม่อาจควบคุมได้ สาเหตุของการคลั่งมีหลายอย่าง อาจเป็นโรคพิษสุนัขบ้าก็ได้ บางตัวแสดงอาการคลั่งโดยการเกาหูอย่างแรงพร้อมกับร้องอย่างโหยหวน บ้างก็เกาจนใบหูเป็นแผลเลือดไหลนอง ทั้งนี้อาจมีสาเหตุจากมีแมลงหรือเห็บเข้าไปอยู่ในหู กัดและดูดเลือด ทำให้เกิดการระคายเคืองอย่างรุนแรง เจ็บปวดเกินทน บางตัววิ่งไปร้องไปไม่หยุด อาจเพราะมาจากถูกกลั่นแกล้ง หรือถูกทำร้าย หรือตกอกตกใจสุดขีด

เมื่อสุนัขที่เลี้ยงไว้แสดงอาการคลั่ง ถ้าคลั่งแล้วดุร้ายก็หาทางต้อนเข้ากรงหรือห้องเพื่อกักดูอาการ ห้ามไม่ให้ใครไปยุแหย่ ให้อยู่เงียบๆ รอให้สงบ ถ้าคลั่งแบบระแวงหรือตกใจ ให้เจ้าของค่อยๆ พูดปลอบประโลมด้วยน้ำเสียงที่เมตตาและเป็นมิตร การใช้คนเพื่อไปต้อนหรือปลอบควรเป็นคนเลี้ยง หรือคนที่สุนัขคุ้นเคยเป็นอย่างดี อย่าใช้คนแปลกหน้า ถ้าสัมผัสได้ ควรลูบไล้โดยแผ่วเบา อย่าเข้าหาอย่างบุ่มบ่ามหรือเสียงดังเอะอะ อย่าใช้คนแปลกหน้าเข้ามาช่วยเพราะสุนัขไม่ไว้วางใจ จะทำให้ยิ่งกลัวคลั่งเตลิดไปอีก เมื่อสุนัขสงบลงบ้างแล้วจึงพิจารณาหาทางปลดเปลื้องต้นเหตุแหล่งความคลั่ง นั้นๆ ออกไป ดูว่าคลั่งเพราะอะไร เช่น บางตัวตกใจเสียงประทัด หรือมีคนเอาประทัดผูกหางจึงวิ่งหนีเตลิด บางตัวอาจถูกทำร้ายจากสุนัขร้ายตัวจึงสู้แบบบ้าคลั่ง แม้เจ้าของจะกันสุนัขอื่นออกไปแล้วก็ยังไม่หายระแวง ก็ต้องค่อยๆ หาทางปลอบ หรือบางครั้งคลั่งเพราะเจ้าของเอาปลอกคอติดลูกกระพรวนไปใส่คอให้ เมื่อไม่เคยชินมาก่อนจึงตกใจวิ่งเตลิดเปิดเปิง พยายามแคะแกะเอาออก เจ้าของจึงต้องจัดการถอดปลอกคอต้นเหตุออกเสีย เหล่านี้เป็นต้น ควรจำไว้ว่าเมื่อสุนัขเกิดอาการคลั่ง เจ้าของควรสงบอกสงบใจใช้ความคิดตริตรองหาวิธี เป็นทางออกที่ดีที่สุดสำหรับช่วยเหลือ อย่าครั่งตาม ถ้าหากเหนือบ่ากว่าแรง ให้ปรึกษาหมอเพื่อใช้ยา หรือหาวิธีที่เหมาะสม

แหล่งที่มา  http://www.dogandpuppystory.com